Oorzaken van probleemgedrag bij dementerenden

Wanneer een dementerende “probleemgedrag” vertoont wordt dit vaak gewijd aan de dementerende zelf. Wat niet altijd klopt!

Probleemgedrag ontstaat echter niet uit het niets maar heeft meestal een oorzaak die wij over het hoofd zien.

Ik heb al vaak opgemerkt dat een dementerende “lastig” wordt omwille van een lichamelijk probleem. Stel je maar eens voor... je hebt vreselijke tandpijn maar je kan het niemand meer duidelijk maken of je moet dringend plassen maar je kan dit niet meer aangeven!

Zo hebben wij een dame in de groep die ernstig dementerend is maar overdag toch nog zindelijk is. Zij voelt nog steeds de aandrang om te plassen.

Wanneer deze dame verbaal agressief wordt en begint te slaan weet ik dat zij moet plassen. Eens ze naar het toilet is geweest is het “probleemgedrag” ook verdwenen.

Dus wanneer een dementerende zogenaamd probleemgedrag vertoont is het altijd aan te raden om uit te zoeken of er geen lichamelijk probleem is!

Anderzijds kan probleemgedrag ook een reactie zijn op de omgeving...

We zijn er ons niet altijd van bewust maar dikwijls overvragen wij een dementerende! We stellen te veel open vragen die zeer onduidelijk zijn voor hen.

Vragen zoals daar zijn... “ wat heb je deze middag gegeten”, “ wat wil je doen”,

“hoe oud ben je”, wat hadden we afgesproken,.....

Het overgrote merendeel van dementerenden kan hier geen antwoord op geven wat leidt tot frustraties en confrontatie met hun falend geheugen.

Tijdens die “faal “momenten voelen dementerenden alleen maar een grote leegte en angst in hun hoofd. Met als gevolg... probleemgedrag zoals opstandigheid, tegenwerken, schelden, agressie,...

Het is daarom veel beter om gesloten vragen te stellen aan hen. Vragen waar ze ja of nee kunnen op antwoorden. “ Wil je nog koffie” in plaats van “wat wil je drinken”.

Ook het maken van keuzes is erg moeilijk voor een dementerende. Zij slagen er niet meer in om bepaalde afwegingen te maken wat ook leidt tot frustratie.

Dus beperk je keuze mogelijkheden tot twee zaken en laat deze ook zien!

Bijvoorbeeld “ wil je wit of bruin brood” waarbij je de keuze visueel laat zien..

Uiteraard speelt het ziekteproces ook een rol in het ontstaan van probleemgedrag, de aantasting van de hersenen bepaalt of iemand vatbaarder is voor mogelijk probleemgedrag.

Toch ben ik er van overtuigd dat onze begeleiding en onze manier van omgaan met dementerenden een zeer belangrijke rol speelt in het beperken van probleemgedrag.

En op zich is dat ook logisch... wanneer het duidelijk is wat er gevraagd wordt en je zelf nog (kleine) keuzes kan maken heb je het gevoel van controle te hebben over je eigen leven.

Wanneer die (zelf) controle wegvalt ontstaat er angst met alle gevolgen van dien!