Omgaan met moeilijk gedrag

Mensen vragen me vaak hoe ze moeten omgaan met “ moeilijk gedrag” bij dementerenden.

De definitie van “moeilijk hanteerbaar gedrag” is een verzamelnaam voor verschillende vormen van gedrag die stress veroorzaken bij de cliënt, de omgeving en bij zorgverleners.

En zoals er zoveel verschillende gedragingen zijn bestaat er ook geen algemene leidraad van wat te doen.

Er zijn wel heel wat tips die je kunnen helpen om “moeilijk gedrag” beter te begeleiden.

Het is eerst en vooral belangrijk om “moeilijk” gedrag te analyseren. Wanneer komt het voor, wat was de aanleiding, wat is de frequentie,...

Ik ben ervan overtuigd dat aan de grond van moeilijk gedrag vaak één of andere emotie schuilt!

Wanneer situaties onduidelijk zijn of mensen begrijpen niet wat er van hen verwacht wordt zullen dementerenden snel overgaan tot één of andere vorm van agressie. Dat is voor hen vaak nog de enige manier om de omgeving duidelijk te maken dat ze het met bepaalde dingen niet eens zijn.

Een voorbeeld om dit te kaderen:

Jos, een man van 88 jaar met matige dementie zat rustig in de zetel wat voor zich uit te kijken. Jos hoort niet goed wat er kan voor zorgen dat hij dingen verkeerd begrijpt of opvat ( als hulpverlener moet je dit incalculeren!).

De fysio is op dat moment oefeningen aan het doen met een medebewoner. Hij laat de man een aantal keer opstaan vanuit de zetel om zo zijn beenspieren te versterken.

Jos aanschouwt dit tafereel en knikt glimlachend naar de fysiotherapeut.

Na enige tijd komt de fysio tot bij Jos en wil hem dezelfde oefening laten doen.

Jos staat op en gaat terug zitten, zo een viertal keer na elkaar. Opeens wordt Jos heel erg boos en slaat met zijn vuist op het gezicht van de fysiotherapeut.

Jos geraakt helemaal over zijn toeren en begint te roepen “ wat denkt gij wel onozelaar, zo met mijn voeten spelen”.

Jos dacht dus dat de fysiotherapeut met zijn voeten aan het spelen was omdat hij telkens moest opstaan en weer gaan zitten. Hij begreep dus niet dat dit een fysiotherapeutische oefening was.

Dit gedrag is dus een gevolg van een situatie die totaal onduidelijk was voor Jos en dan verliest hij zich in agressie, zowel verbaal als fysiek.

Het gevolg is dat Jos niet meer wil meewerken met de fysiotherapeut want hij koppelt die negatieve ervaring vast aan een gezicht.

Deze situatie had vermeden kunnen worden als men er zich eerst van vergewiste dat Jos duidelijk begreep wat de bedoeling was. Je zou dit kunnen doen aan de hand van een geschreven iets, een pictogram of een foto.

En zo gaat het vaak met “ moeilijk gedrag”. Als dingen niet duidelijk zijn veroorzaken ze stress bij dementerenden en vervallen zij in “negatief gedrag”