Confabuleren

Ik vertelde een paar weken geleden dat er vier fasen bestaan in het ziekteproces, dementie.

In de “bedreigde” fase staat vooral het ervaren van “verlies” op de voorgrond.

Personen met dementie voelen dat ze heel wat zaken vergeten, ze weten dat ze niet meer aan de gestelde verwachtingen voldoen...hoe graag ze dat ook zelf nog zouden willen.

Deze mensen hebben continue “verlieservaringen” en zij proberen deze “gaten” op te vullen.

Ik hoor regelmatig zeggen dat personen met dementie “verhalen” vertellen die onwaar zijn...sommige drukken het zelfs straffer uit en zeggen dat dementerenden vaak “liegen”.

Ik kan jullie verzekeren dat deze mensen niet bewust liegen of onwaarheden vertellen. Zij willen u zeker geen dingen op de mouw spelden!

Maar het vertellen van “ onjuiste” verhalen is eigenlijk een zeer normaal verschijnsel bij dementie! Deze term heet “ confabuleren”.

Onze mensen verliezen heel wat herinneringen en hebben veel moeite om gebeurtenissen juist te reconstrueren.

Hierdoor gaan zij feiten of dingen toevoegen aan hun verhaal of gaan zij zelfs een verhaal vertellen net alsof zij dit zelf hebben beleefd.

Zij doen dit voor een deel omdat zij aanvoelen dat hun cognitieve vermogens falen en dit willen zij voor een stuk “ verdoezelen”.

Anderzijds zal je merken dat visuele zaken hun hersenen prikkelen en daaruit ontstaat vaak een verhaal.

Een voorbeeld om dit fenomeen duidelijk te maken.

Een dementerende ziet een schilderij aan de muur hangen waarop een zeezicht te zien is. Naast de zee is er ook een strand , palmbomen en een huisje te zien.

Het is best mogelijk dat de dementerende , na het zien van het schilderij, je vertelt dat hij pas op vakantie geweest is naar Spanje en daar samen met de kinderen een huisje heeft gehuurd. De vakantie was prachtig en zij hebben samen enorm genoten.

Is dit liegen? In strikte zin zou je kunnen zeggen “ ja” want hij of zij is al jaren niet op vakantie geweest, zelfs straffer hij of zij is zelfs nog nooit in het buitenland geweest.

Toch is dit niet liegen ( zoals wij dit kennen)! Voor hen is een schilderij, een foto of een voorwerp genoeg om hun hersenen in werking te stellen en ...een verhaal in te vullen naar datgene wat ze zien.

Goed om te weten is dat datgene wat ze “ verzinnen” voor hen echt is!

Het heeft dus geen zin om die persoon te corrigeren of hem te zeggen dat dit helemaal niet waar is!

Het enige dat je daarmee zal bereiken is dat de persoon zich onbegrepen voelt en dat hij jou niets meer zal vertellen!

Je kan veel beter “ mee” in het verhaal stappen en je interesse tonen.

Voor de dementerende zal deze positieve reactie een opsteker van jewelste zijn want jij aanhoort “zijn verhaal” en doet geen afbreuk aan zijn “falend” geheugen.