Fijn weerzien

Vandaag ging ik terug werken na 10 dagen vakantie te hebben gehad.
Ik keek er alvast naar uit om al mijn fijne en lieve bewoners terug te zien maar hoe zouden zij reageren vroeg ik me vanochtend in de auto af?
Bij ons hangt er aan de tikklok ook een bord waarop alle recent overledenen opgeschreven staan.
Telkens als ik enkele dagen niet gewerkt hebt kijk ik bij het binnenkomen in onze voorziening met een bang hart naar het bord.
Ook vanochtend...gelukkig geen slecht nieuws, wat al een hele opluchting was!
Na een korte briefing met de collega's en nachtploeg was ik weer helemaal mee en kon ik aan mijn taak beginnen...
En bij de verzorging van mijn eerste bewoner was het al meteen een (h)eerlijk weerzien! 
"maar zusterke" waar ben jij zo lang geweest" en ik kreeg als welkom een superdikke knuffel, geweldig toch om zo je vroege  te beginnen ; )
Toen al mijn bewoners aan de ontbijttafel zaten en ik vrolijk ( zoals altijd ; )) de boterhammen en het beleg uitdeelde werd ik overdonderd met liefdevolle knuffels en verschenen er grote glimlachen op alle gezichten!
" och, zuster, gij zijt terug, das goed , dan kunnen we er weer invliegen" ; ))))
Wat wordt een mens daar super goedgezind van ! En dan denk ik bij mezelf...hoe fijn zou het zijn als iedereen dit in zijn werksituatie zou mogen ervaren!
En... dat alle sceptici ...nu voor eens en voor altijd willen aannemen dat mensen met dementie een bepaalde vorm van herkenning blijven behouden.
Want hoe verklaar je anders dat zij mij na 10 dagen afwezigheid nog altijd (h) erkennen als zijnde  een voor hen vertrouwd persoon en mijn eigen persoonlijkheid en de daar bijhorende sfeer van oppikken.
En... misschien is dat wel de essentie...misschien doet het er niet toe "wie je bent" maar gaat het vooral over " wat je bent" en waar je voor staat!
En.. ik ben er nu nog meer dan ooit van overtuigd dat onze bewoners heel goed zijn in het oppikken van een bepaalde sfeer!
Als je onze mensen omringd met warmte en gemeende genegenheid , nemen zij dit gedrag over!
Ik geloof in een liefdevolle en warme benadering, ik geloof in het feit dat je (terug) krijgt , wat je aan anderen geeft en dat mensen zich gedragen naar de manier waarop je hen benadert!
En... zij die het niet eens zijn met mijn visie... dat ze het tegendeel bewijzen!


 

(nog) meer structuur aanbieden aan dementerenden

Ik merk aan jullie reacties dat “ het structuur” bieden aan dementerenden een belangrijk issue is!

Op zich is dat niet zo verwonderlijk want het begeleiden van dementerenden vraagt van een hulpverlener / familielid heel wat afbakening en duidelijkheid.

Zoals ik eerder vertelde is het aanbrengen van duidelijkheid en structuur van belangrijke meerwaarde, niet alleen voor de dementerende maar ook van de begeleiders!

Een duidelijk dagverloop maakt de dag overzichtelijker en zorgt ervoor dat mogelijk “probleemgedrag” binnen de perken blijft!

Zo hanteer ikzelf een heel dag – en weekschema met pictogrammen voor onze bewoners.

Dit biedt hen veiligheid en overzichtelijkheid... op wat er staat te gebeuren.

Ik laat jullie een voorbeeld zien van hoe ik op maandag en dinsdag mijn activiteiten aankondig.

Deze pictogrammen hangen op aan een groot bord in de living zodat alle bewoners dit goed kunnen zien.

                            

BABBELUURTJE

SOEP MAKEN

                                                  
                                             

KNUTSELEN

DANSNAMIDDAG

                                                                                         

Verhalenbazaar

De meeste van mijn bewoners zijn geboren en getogen Antwerpenaars.

Tijdens ons wekelijks babbeluurtje gaat het dan ook vaak over “hun” Antwerpen.

Zo vond ik onlangs in de stadswinkel een fantastisch boek “ verhalenbazaar, vakantieherinneringen van 1930 tot 1980” , een geweldig boek!

En vaak stromen de meest grappige en hartverwarmende herinneringen boven tijdens het babbeluur.

In het boek gaat het over verhalen rond de flandria boot, het Sint – Anneke strand, de vakanties op den boerenbuiten en daguitstappen zoals de Ardennen,...

Maar hun meest geliefkoosde verhaal is dat over het Noordkasteel.

“Het Noordkasteel was oorspronkelijk een militair fort dat gebouwd werd in 1862 op grondgebied van het verdwenen polderdorp “ Oosterweel”.

Onder impuls van burgemeester Camille Huysmans werd het 61 hectare groot domein omgevormd tot een recreatiegebied met een zeer populair en openbaar openluchtzwembad. In 1969 werd het recreatieoord echter gesloten voor de bouw van de nooit gerealiseerde boerinnensluis”!

En onze Jos raakt helemaal in vorm als hij over zijn herinneringen aan het Noordkasteel mag praten.

“ja zusterke, vroeger hadden de mensen geen zwembroek en dan konden we er in het Noordkasteel ééntje huren “; )))

En op warme dagen was het soms twee uur aanschuiven om een zwembroek te bemachtigen ; ))

Ik moet dan altijd even stiekem lachen in mezelf... dan denk ik ja, wij zijn nog altijd even gek want wij wachten in een pretpark soms ook lang alvorens we op een attractie kunnen ; )))

En op de één op andere manier ben ook ik verbonden met het Noordkasteel!

Ik heb het nooit in leven lijve gekend ( want ik ben van 1969) maar ik herinner me de verhalen van mijn grootouders die ook vol lof over hun Noordkasteel spraken.

En... dus ben ik onrechtstreeks een aanhanger van het beruchte Noordkasteel.

En als ik de “oude” foto's bekijk vind ook ik het heel spijtig dat dit prachtig domein er nu verwaarloost en zonder enig doel bijligt. Vergane glorie!

Iedereen die enigszins iets met Antwerpen heeft zou ik zeker aanraden zich het boek aan te schaffen, voor enkel luttele euro's krijg je een boek in handen over het “ oude Antwerpen” samen met nostalgische verhalen en prachtige foto's.

En onze bewoners vinden het alvast een geweldig boek waar ze nooit genoeg van krijgen !

Een voelbeer

Vorige week kwam een lieve dame me verschillende zakken met beren brengen.

Ze dacht dat deze wel een “nieuwe” thuis zouden kunnen krijgen in Joostens.

De kleine knuffeltjes kan ik sowieso gebruiken om op de schorten en dekens te integreren, ik vroeg me alleen af wat te doen met de grotere knuffels.

En... na enkele nachtjes slapen, sluipen er ideeën binnen ; )))

De textuur van die grote knuffels is alvast geweldig, het zachte, donzige materiaal heeft een hoge aaibaarheidsfactor wat onze mensen alvast super vinden.

Dus...probeerde ik iets...

Ik naaide allerhande voelmateriaal vast op een grote knuffelbeer , je zou kunnen zeggen dat de beer serieus gepimpt werd ; )))

De beer kreeg een stoffen rokje met felgekleurde stippen en het rokje kreeg ook nog een zakje waar lavendel in werd gestopt en dichtgenaaid.

Ik maakte een bontgekleurde kralenketting en deed deze rond de nek van de beer.

Aan zijn oren maakte ik kattebelletjes vast.... en aan zijn pootjes kreeg hij lapjes van knisperpapier ( met knopenelastiek).

Het voordeel is dat al het materiaal er terug af kan als de beer gewassen moet worden ; )))

Want dat hij af en toe in bad zal moeten is een feit. Één van onze dames, ons Mariette , is helemaal weg van de beer.

Hij mag in het bakje van haar rollator zitten en ze maakt serieuze wandelingen met hem.

En met de koffiepauze deelt ze steevast haar dessert met hem ; )))

Het is geweldig om te zien hoe Mariette voor de beer zorgt, waar je Mariette ziet , zie je beer!

En ze vindt het geweldig dat hij er zo vrolijk uitziet en dat hij tegen haar praat ( het rinkelen van de belletjes is voor haar praten).

Ze knuffelt hem een ganse dag en zegt tegen iedereen die het wil horen dat hij de mooiste, liefste is van de hele wereld!

Dus ben ik verder aan de slag gegaan met de andere knuffelberen... ze zien er allemaal anders uit... en dat is de bedoeling... zo past iedere beer wel bij één van mijn bewoners!

En dus hebben we vanaf heden niet alleen voelschorten, voeldekens, voelmatten, voelarmbanden... maar ook voelberen!

Kijk maar even mee naar het filmpje van een sociale robot beer.
Mijn beren zijn misschien geen robots maar ze doen hun werk ook prima

 

Gevaarlijke materialen voor dementerenden

Wij zijn er ons niet altijd van bewust maar er zijn heel wat ( goedbedoelde) cadeautjes die ronduit gevaarlijk zijn voor dementerenden.

Zeker nu wanneer de kerstperiode in aantocht is wil ik jullie er toch attent op maken dat de mooie kerstrozen uiterst giftig zijn!

Familie of vrienden brengen met de beste bedoelingen een kerstroos mee voor een dementerend familielid maar je doet hem of haar daar geen plezier mee!

Heel wat van onze bewoners bevinden zich omwille van hun ziekteproces terug in de orale fase en stoppen alles in hun mond. Zij kunnen geen onderscheid meer maken tussen eetbaar en oneetbare materialen!

En alles wat veel kleur heeft en er “mooi” uitziet geeft als connotatie “ snoep”.

Bij ons in de voorziening hangt het dan ook vol met affiches dat het meebrengen van kerstrozen en kerststukjes ten strengste verboden is!

Als je graag een plantje of bloemetje meebrengt zorg dan voor een “nep” exemplaar. Dat is minstens even mooi maar stukken veiliger!

Daarnaast kan het overgrote deel van onze mensen niet ( meer) zelf zorgen voor planten en bloemen waardoor deze mooie en vaak ook dure bloemstukken na enkele dagen stuk zijn.

Het zou de eerste keer niet zijn dat een bewoner afgevoerd moet worden met een ernstige vergiftiging omwille van kerstroos , hulst of de “mooie rode besjes” !

Daarnaast denk ik ook aan het vele snoepgoed dat onze bewoners in deze tijd van het jaar krijgen.

Veel van onze bewoners kennen geen “ limiet” (meer) wat snoepen betreft.

Een zak chocolade wordt in één keer verorberd, met alle gevolgen van dien.

Of wat dacht je van een zak mandarijntjes die veel van onze bewoners proberen op te eten met schil en al.

Of een lekker flesje porto waar vader zo van houdt , wordt binnen gegoten zoals limonade.

En ik ben me er ten zeerste van bewust dat alle familieleden en vrienden van dementerenden dit met de beste bedoelingen meebrengen maar bespreek dit met de hulpverleners op dienst! Vaak weten zij niet dat er van alles en nog wat meegebracht is voor de bewoners en zij hollen dan ook achter de feiten aan.

Bij ons op de afdeling hebben we een systeem gevonden:

Familieleden brengen snoep, drank of fruit mee en dit wordt afgegeven aan de hulpverleners.

Op ieder cadeau wordt een etiket met naam gekleefd en wordt bewaard in de grote ijskast ( waar een slot op zit).

Dagelijks krijgen onze bewoners een stuk chocolade, een borreltje of een stuk fruit dat van hen persoonlijk is. En zo kunnen er alvast geen misverstanden of ongelukken gebeuren!

En... wees gerust, bij ons krijgen alle bewoners iedere dag heel wat lekkers en zorgen “nep” planten voor een huiselijke en gezellige sfeer!

Het belang van consequentie en duidelijkheid

Dementie ( en dan vooral Alzheimer) gaat vaak gepaard met “gedragsproblemen”.

Heel wat van deze patiënten vertonen gedrag dat als “storend, vervelend en bedreigend” kan omschreven worden.

Dit heeft te maken met het wegvallen van hun “ rationeel” denken en het verschuiven van “ waarden en normen , die ooit aangeleerd zijn”.

Tijdens het dagelijks samenleven kan dit voor serieuze problemen zorgen...

Spuwen, slagen, stampen, bijten en schelden werken “bedreigend” voor medebewoners en vaak ook voor personeel.

Dat dit gedrag deel uitmaakt van het ziekteproces is een gegeven maar toch kan je een bepalende rol spelen bij het “inperken” van dit “ probleemgedrag”.

Één van de basisregels is consequentie ! Het is zeer belangrijk dat ieder personeelslid op eenzelfde manier reageert t.o.v. Probleemgedrag!

Een voorbeeld:

we hebben bij ons op de afdeling een dame die zeer agressief reageert ( zowel verbaal als fysiek). De dame in kwestie zit in de derde fase van het dementeringsproces en zij heeft op de één of andere manier geleerd dat wanneer zij roept, tiert en slaat ze haar zin krijgt. En dit heeft lange tijd effect gehad!

Ze heeft eigenlijk geleerd dat dit gedrag haar helpt om haar zin te krijgen en dat de anderen dan bang zijn van haar!

Om deze dame meer geïntegreerd te krijgen in de groep is het van wezenlijk belang dat haar gedrag meer “ genormaliseerd” wordt anders bestaat het gevaar dat zij eenzaam wordt omdat alle andere bewoners angst voor haar hebben!

En hoe doen we dit... telkens ze gedrag vertoont dat niet “wenselijk” is blokken we haar! Ze krijgt een duidelijke boodschap “ nee, dit willen we hier niet” en we zonderen haar af door haar enkele minuten te laten plaatsnemen op een stoel in de gang. Voor haar is dit een plaats waar ze even tot rust kan komen en ze de andere bewoners niet stoort of pijn doet ( dit noemen we de time- out stoel).

Na 5 minuten mag ze terug komen naar de groep en beginnen we met een “propere lei”! Wanneer ze dan gekalmeerd is en wenselijk gedrag vertoont belonen we haar met een compliment of zelfs met een snoepje ( waar ze gek op is).

En deze “gedragstherapie” heeft succes! Op momenten dat ze het moeilijk heeft kiest ze er nu zelf voor om naar de “time-out” stoel te gaan.

Voor haar is deze plaats een “rustpunt” geworden waar ze weer tot zichzelf kan komen zonder zich te verliezen in agressief gedrag!

En we merken op dat het “probleemgedrag” met 60% is gedaald!

En dit resultaat kan alleen maar geboekt worden als alle hulpverleners op eenzelfde consequente manier reageren!

En op deze manier kan “negatief” gedrag omgebogen worden zonder dat er (versuffende) medicatie moet toegediend worden!

Een verhaal in een doos

Zoals ik eerder reeds vertelde hebben dementerenden vaak te kampen met een "haperend" taalbegrip en heel wat moeilijkheden om zich te oriënteren in tijd en ruimte.
Ik werk bij mij op de afdeling vaak in thema's, wat voor mezelf en de bewoners een " rode draad" en zodoende houvast en structuur biedt.
Zo kwam ik ook op het idee om mijn thema's onder te brengen in " verhalendozen".
Zo een doos is niet meer dan een plastiek box waar een kort verhaaltje inzit met de nodige visuele  attributen.
En omdat taal vaak te abstract is geworden zorg ik ervoor dat de verhaallijn vooral inspeelt op de zintuigen (een vorm van zintuiglijke prikkeling dus).
Zo heb ik de " verhaaldoos" over kerst. In deze doos zit een kort (kerst) verhaaltje dat ik zelf geschreven heb in eenvoudige taal.
Naast het verhaal zitten er allerhande attributen in de doos die het verhaal en de zintuigen ondersteunen zodat het kerstverhaal een zintuigprikkelende "reis" wordt voor onze bewoner
Zo zorgt de zachte kerstmuziek uit de doos voor een aangenaam achtergrondmuziekje.
In de doos zit ook een flesje dennengeur, die de ruimte vervuld met een heerlijke kerstgeur.
De rinkelende belletjes doen hen denken aan de slee van de kerstman en een mini kerstboom met flikkerende lichtjes wordt steeds onthaald op ohhhhhhhh's en ahhhhhhhhhh's. 
Een lekkere kerststol mag ook niet ontbreken in de doos , iedere bewoner mag tijdens het verhaal een stukje proeven.
Een voelmatje waar namaaksneeuw op gelijmd is met enkele hertjes en kerstfiguurtjes maken de ervaring compleet.
En zo krijgt het thema kerst een zintuiglijke invalshoek die onze bewoners fantastisch vinden.
Al hun zintuigen worden tijdens het verhaal geprikkeld ( geur, smaak, gehoor, tast, zicht) en zo krijgt een simpel verhaal een totaal andere dimensie.
Het herhaaldelijk aanbieden van dit (kerst) verhaal zorgt ervoor dat onze bewoners zich kunnen oriënteren in de tijd en dat ze worden voorbereid op het kerstfeest binnen enkele weken wat voor hen voorspelbaarheid en veiligheid teweegbrengt.
Daarnaast roept het herinneringen op en wordt het denken gestimuleerd!
En zo stop ik al mijn thema's in een verhaaldoos .... lente, zomer, winter, valentijn, carnaval,...
Verhalen worden op deze manier zintuiglijke reizen waar onze bewoners enorm van genieten!

 

Dementerenden , de “vergeten groep”

Mijn ervaring als laureaat van “libelle vrouw van het jaar” was een unieke ervaring waar ik absoluut geen spijt van heb!

Toch werd ik nog maar eens met alle mogelijke clichés die rusten op dementie geconfronteerd!

Tijdens de voorstelling van de” tien vrouwen met een missie “werd ik geïnterviewd door de gastheer van dienst...

En telkens komen diezelfde cliché matige vragen en bedenkingen aan bod...

Gaande van... je moet toch een speciaal karakter hebben om met deze mensen te werken... tot “erg hé ”, dat deze mensen geen herkenning meer hebben!

En dan probeer ik telkens opnieuw mensen uit te leggen dat dementerenden misschien geen herkenning meer hebben zoals wij die kennen maar dat er altijd een bepaalde vorm van herkenning blijft!

Persoonlijkheid, sfeer, warme menselijke verbondenheid wordt zeer zeker opgepikt door dementerenden!!!

Zij weten inderdaad niet (meer) dat ik Nadia ben maar ze herkennen wel mijn persoonlijkheid en mijn ( warme) intentie....

En... waarom zou ik een speciaal karakter moeten hebben om met deze doelgroep te werken???

Ik stel mezelf dan altijd de vraag ... wat bedoelen ze dan ?

Bedoelen ze dat ik dan één of ander idealist ben die tegen beter weten in blijft gaan en hebben ze een bepaalde vorm van medelijden met mij?

En al die bedenkingen vanuit de samenleving sterken me , geven me juist meer energie om te blijven gaan!

Het sterkt me maar maakt me tegelijkertijd ook boos, zolang de maatschappelijke visie op dementie niet veranderd zitten we op allerlei gebieden met een groot probleem!

Om te beginnen wordt er weinig geïnvesteerd in deze doelgroep , zowel op het vlak van wetenschappelijk onderzoek tot middelen om deze mensen en hun familieleden beter te begeleiden.

Daarnaast kiezen weinig ( jonge) hulpverleners om met dementerenden te werken juist door die “ negatieve” visie!

En ...het meest straffe is dat de samenleving lijkt te vergeten dat we in 2050 naar een verdubbeling van het aantal dementerenden gaan!!!

Wie zal dan voor hen zorgen en hen kwaliteitsvolle zorg aanbieden?

Dus wordt het meer dan hoog tijd dat we dementie en het werken met dementerenden meer in “ the picture” gaan brengen!

En... neen, je hoeft echt geen idealist te zijn maar gewoon een hulpverlener die creatief kan denken en handelen en die onze mensen een warme laatste dag bezorgt! En ... meer is het echt niet!!!

Libelle vrouw van het jaar

Vandaag was de dag... in de Nekkerhal in Mechelen werd de " libelle vrouw van het jaar" gekozen.
Samen met negen andere "sterke vrouwen met een missie" streed ik om de felbegeerde titel ; ))
Iedere laureate kreeg vijf minuten spreektijd om haar project voor te stellen aan een groot publiek.
Ik voelde me als een vis in het water, van plankenkoorts was absoluut geen sprake!
Ik grijp al deze momenten aan om onze dementerenden en hun problematiek in de " spotlights" te zetten.
Als ik ook maar één tiende van mijn enthousiasme en motivatie kan overbrengen op anderen dan is mijn doel geslaagd ; ))
En, gelukkig pikte het publiek en Minister Ingrid Lieten dit op!
Ik ben dan geen "libelle vrouw van het jaar" geworden maar treur daar ook absoluut niet om!
Ik had een hartverwarmend gesprek met onze Minister en zij was één en al oor voor mijn project. Ze beloofde om de problematiek van dementie verder uit te dragen in de federale regering...en dankte me voor mijn inzet en enthousiasme. Best een fijne dame, die Ingrid Lieten.
En daarnaast legde ik nog enkele fijne en belangrijke contacten met andere kandidates. 
Zo leerde ik een laureate kennen die een vakantiehuis opende voor families met een zwaar gehandicapt kind. Ook zij was super enthousiast over mijn voelschorten en voeldekens en onze beide projecten kennen heel wat raakvlakken.
Ik zou haar kunnen ondersteunen op het vlak van zintuiglijke prikkeling en zij mij op vlak van vakantiebesteding.
Naar mijn gevoel kan daar een fijne samenwerking uit voortvloeien...
En misschien kan ik er ook voor pleiten om gezinnen die een dementerend familielid thuis opvangen ook eens op vakantie mogen komen. Ook zij hebben recht op een rustpauze in hun zorg!

Geweldig toch dat vrouwen op zo'n mooie manier kunnen samenwerken en elkaar steunen!
Moesten er meer vrouwen een voortrekkersrol spelen in onze samenleving , dan zou die er beslist anders uitzien! 
Yes, we can!!!

De handtassen dief ; )))

Bij mij op de afdeling zitten er 34 bewoners en bij onze buur afdeling ook 34.

Er is geen enkele materiële scheiding tussen de twee afdelingen wat als voordeel heeft dat de bewoners veel ruimte hebben om zich in te bewegen.

Zij kunnen een serieus ommetje maken zonder dat we hen kwijt zijn en zo kunnen zij ook eens buurten met andere bewoners. Een mooi concept zouden velen zeggen ... : )))

Uiteraard is er ook een keerzijde aan deze medaille ; )))

De bewoners lopen overal bij elkaar binnen en er worden regelmatig bepaalde zaken ontvreemd wat uitmondt in conflicten tussen bewoners.

Rollators worden meegenomen of verplaatst tot grote ergernis van de rechtmatige eigenaar. Zelfs meubelstukken worden versleept en als hindernis gebruikt ergens in een gang.

Sommige minder mobiele bewoners worden ongevraagd meegenomen op een wandeling en ergens ten velde achtergelaten...

Op een afdeling met 68 dementerenden bejaarden is het alle dagen een beetje vuurwerk : )

En ook collega hulpverleners moeten er soms aan geloven ;)))

Zo ook gisterenavond... een collega had haar handtas “klaargezet” op den bureau “om naar huis te vertrekken.

Een val incident had haar vertrek verhinderd en ze spurtte zich halsoverkop naar de plaats van het onheil om de gewonde te verzorgen.

En toen ze terugkwam om haar tas op te halen was deze spoorloos verdwenen!

In haar handtas zaten uiteraard haar autosleutels en ze kon dus niet meer weg alvorens de tas terecht was.

De collega was eerst helemaal van de kaart en wist even niet meer waar ze haar tas gelaten had. Na veel “ vijven en zessen” kwam ze tot de vaststelling dat één van de 68 bewoners haar tas had meegenomen.

En dan kan de zoektocht gestart worden...ze trommelde alle collega's op dienst op om mee te zoeken naar haar tas.

Alle 68 individuele kamers werden doorzocht, alsook alle vier de badkamers en ...geen resultaat.

Maar onze afdelingen kennen heel wat hoekjes en kantjes... het had wel iets van “ verstoppertje” spelen ; )))

Na anderhalf (!) uur werd de tas gevonden in de keukenkast...maar spijtig genoeg zat er niets meer in de tas! Dus nog steeds een groot probleem!

Er lagen ondertussen al heel wat bewoners te bed en dat maakt de zoektocht toch net iets moeilijker. Je wil uiteraard ook geen “ onschuldige” bewoners lastig vallen.

Na een lange zoektocht werden de autosleutels uiteindelijk ergens in een bloempot gevonden ; )))

De collega kon dus eindelijk naar huis vertrekken en vandaag werd de rest van de inhoud gevonden tussen de “vuile” was.

En de handtasdief is bij deze dus nog steeds niet bekend ; )))

De laatste fase van dementie

Zoals ik eerder vertelde is dementie een vreselijke en rauwe ziekte die geen mooi verloop kent. Integendeel , voor familieleden is dit echt vreselijk en zeer confronterend en vaak een verschrikkelijk rouwproces.

Iedere dag moet men afscheid nemen van de persoon die men liefheeft, want het aftakelingsproces is onvoorspelbaar en gemeen.

En vaak houden familieleden zich vast aan een “strohalm” wat te begrijpen is!

Mijn ervaring leert me dat heel wat dementerenden die in de laatste fase terechtkomen vaak zelf niet meer verder willen, net alsof zij zeggen “ het is genoeg geweest”!

En hoe maken zij dit kenbaar... vaak door het weigeren van voedsel!

Op de één of andere manier hebben zij nog steeds dat bewustzijn dat voedsel en vocht ons in leven houden!

En... juist dat wensen zij niet meer! Voor hen is dat vaak nog de enige manier om hun wens kenbaar te maken, over al het andere hebben zij al lang geen controle meer.

En dan komt het vaak tot “ conflicten” met familieleden want zij willen ten alle kosten dat hun dementerend familielid eet en drinkt.

Meestal is er al op voorhand een palliatief dossier opgestart wat wil zeggen dat er niet meer gereanimeerd wordt en dat de dementerende vooral comfortzorg krijgt zodat hij of zij geen pijn hoeft te lijden maar waarbij het leven niet nodeloos gerekt wordt.

Maar het weigeren van voedsel blijft een ongelooflijk issue.

Uiteraard hebben wij allen iets anders ingeprent gekregen ... we moeten eten en drinken om in leven te blijven...dat zijn de waarden en normen die wij meekregen hebben vanuit onze opvoeding.

Anderzijds ben ik er heilig van overtuigd dat we ook de wens van de dementerende moeten respecteren! Wie zijn wij om te bepalen dat iemand MOET eten en drinken als hij /zij dit zelf niet meer wil!

Vaak is het de familie die niet klaar is om “afscheid “te nemen en het leven wil blijven rekken ...

Ik weet dat dit een zeer moeilijke beslissing en overweging is ... maar getuigt het niet van respect en menslievendheid als we de wens van de dementerende respecteren?

En geloof me... wij doen niks anders dan eten en drinken aanbieden maar als iemand pertinent weigert...moeten we daar dan ook geen respect voor hebben?

En zijn we dan minder menslievend of zijn we dan juist heel menselijk bezig???

Ik denk dat het goed zijn moest elke beginnend dementerende zijn of haar grens op voorhand kunnen bepalen. Dit zou heel wat conflicten en misverstanden in de toekomst kunnen vermijden!

En als hulpverleners en familie naar eenzelfde doel zouden toewerken zou dit de onderlinge relatie alvast ten goede komen!

Want willen we in essentie niet hetzelfde...namelijk een menswaardig bestaan creëren voor diegene die we het allerliefste zien !

Voeldekens

Eerder vertelde ik al dat ik heel wat bedlegerige patiënten heb op de afdeling.
Deze bewoners kregen voordien ook een voelschort maar ik merkte al snel op dat het oppervlak van een schort eigenlijk te klein is voor hen.
Dus maakte ik voeldekens, het voordeel is dat de dekens groot en zacht (fleece) zijn en dat ze aan de bedsponden kunnen vastgemaakt worden met linten zodat hun functie bewaard blijft.
Onze bedlegerige bewoners vinden ze alvast geweldig!
Ze frullen spontaan aan al het materiaal en ze zijn opmerkelijk alerter dan voorheen.
En eigenlijk is dat ook logisch, voorheen werden zij (minder) geprikkeld waardoor ze al snel in apathie en "sufheid" belandden.  En juist deze doelgroep moet blijvend geprikkeld worden om hun degeneratief ziekteproces af te remmen.  
De voeldekens zorgen er dus voor dat ze " connectie" blijven houden met hun omgeving wat ook hun relatie met familieleden bevordert.
Nu hebben ze samen "iets" om te doen en om over te praten.
Ook naar (klein) kinderen toe is het een fijn project. Kinderen vinden de kleurige dekens en schorten prachtig en zij "spelen" spontaan mee met hun dementerende grootouder wat uiteraard positief bijdraagt aan hun relatie.
Sommige kinderen maken thuis ook spontaan een kralenketting en komen deze dan aan mij afgeven " dat is voor op ons moeke hare schort"! Dat je zulke dingen kan verwezenlijken is toch geweldig!
Dementie zet sociale relaties vaak op losse schroeven en veel bezoekers worden afgeschrikt door het ziekteproces , vooral kinderen reageren vaak angstig op het onvoorspelbare gedrag van een dementerende. Dus is het geweldig dat je door de voelschorten en voeldekens de ziekte toch iets "mooier" kan maken.
Op onderstaande foto's laat ik jullie meekijken naar een voeldeken en het materiaal dat erop bevestigd is.

voeldeken 

gebreid lapje met belletjes vastgemaakt met knopenelastiek

wollig hartje met gekleurd lint

kraaklapje

 

Kerstmarkt

Binnenkort is het kerstmarkt bij ons in Joostens. We zijn nu al bezig met de voorbereiding van deze markt.

Ik ben samen met onze bewoners “ sneeuwschudbollen “ aan het maken .

Dat is eigenlijk een hele leuke activiteit; we gebruiken oude en uitgewassen confituur bokalen waar we een leuk figuurtje vastkleven op het deksel ( een hertje, kabouter, sneeuwman,...). En we vullen de bokaal met gedistilleerd water waaraan glitters zijn toegevoegd.

En wanneer je schudt met de bokaal krijg je het effect van een sneeuwschudbol maar dan veel goedkoper en origineler!

Daarnaast maken we uit vilten stof ook “kerstsokken” die aan de schouw kunnen hangen met een heerlijke geur lavendel in.

En last but not least, creëren we ook mini kerstboompjes die we maken uit wattenschijfjes met gekleurde kopspelden.

Iedere afdeling ( we hebben er acht!) maakt dan wel iets erg creatiefs en je kan originele en leuke gadgets op de kop tikken tegen een democratische prijs.

En met de opbrengst ervan organiseren we weerom leuke zaken voor onze bewoners! Das dus een win win situatie!

Bij deze nodig ik eenieder van jullie uit om eens een kijkje te komen nemen op onze kerstmarkt!

Je kan daar komen genieten van een lekkere warme chocomelk met slagroom of een lekkere glühwein samen met een pannenkoek of wafel...

Er is ook een standje waar je verschillende etherische oliën kan kopen . En dit alles in een leuke kerstsfeer

En als kers op de taart presenteren we ook onze voelschorten en dekens, iedereen die geïnteresseerd is in onze voelschorten kan bij ons terecht voor raad en daad!

Dus met zijn allen komen op 13 december naar onze kerstmarkt van 14 tot 16u en een avondeditie van 18u tot 19u30.

Ons adres

ZNA JOOSTENS

Kapellei 133

2980 Zoersel

Graag tot dan,

Loslaten

Ons Mie, een dame van 88 jaar, kwam eergisteren terug uit het ziekenhuis nadat ze een enkele weken geleden een herseninfarct had gekregen.
De toestand van Mie is niet goed, ze is blijvend halfzijdig verlamd en ze heeft al haar levenslust verloren : (
Mie is omwille van het herseninfarct bedlegerig geworden en eten en drinken gaat zeer moeizaam.
In team werd besloten om haar zoveel mogelijk comfort zorg aan te bieden ( dit wil zeggen dat we trachten om de kwaliteit van zorg te optimaliseren en er geen revalidatie therapieën meer worden opgestart).
 Mie is geboren en getogen in Antwerpen- stad en dus een rasechte sinjoor!
Dus installeerde ik op haar kamer een CD speler zodat ze kan luisteren naar liedjes van de enige en echte strangers ( Antwerpse groep van zangers) die vooral liedjes over (haar) Antwerpen zingen.
Daarnaast werk ik ook met aromatherapie, op haar kamer staat een "verstuiver" waar we etherische olie in doen die rustgevend werkt ( bijvoorbeeld lavendel en rozengeur).
Ik heb voor Mie ook een groot voeldeken gemaakt met materiaal dat zacht is en een hoge aaibaarheidsfactor heeft ( pels, zachte kleine poppetjes, kussentjes, belletjes, lavendelzakjes,...).
Aan haar bed hangt een droogdouche met popjes en slingers zodat haar zintuigen toch nog geprikkeld blijven.
Mie is heel haar leven een "fiere" dame geweest dus zorg ik ervoor dat haar nagels gelakt zijn en dat ze net en fris gewassen in haar bedje ligt.
Op zulke momenten kan je niet veel meer doen dan ervoor zorgen dat Mie haar laatste levensfase als "fijn" en " warm menselijk" ervaart!
Ik merk vaak op dat bewoners die in de laatste levensfase terechtkomen op de één of andere manier niet durven "loslaten"! Het lijkt net alsof ze het draadje met het "aardse leven" nog (niet) kunnen doorknippen en ze een "gevecht" blijven leveren met zichzelf .
Door haar te ondersteunen en haar die kwaliteit van leven aan te bieden merk ik dat ze relaxter wordt en minder angstig voor wat onvermijdelijk komen gaat. En dat zijn heel mooie momenten, echte existentiële momenten, van mens tot mens!
Daarstraks zat ik bij haar op bed, ze greep mijn hand vast en woorden waren overbodig!
Ze dommelde stilletjes in en telkens wanneer ik mijn hand stilletjes wilde terugtrekken deed ze haar ogen open en kneep opnieuw heel hard in mijn hand. Net alsof ze wilde zeggen " blijf nog even bij mij, laat me nog niet los"!
Dus ik bleef nog een poosje bij haar zitten en fluisterde stilletjes in haar oor " nee, Mie , ik laat je nog niet los, pas wanneer je helemaal klaar bent om te vertrekken laat ik je los".
En morgen ben ik er weer...das beloofd!


 
 

Spulletjes voor op de voelschorten

Woensdag is mijn vrije dag en dan doe ik mijn boodschappen en loop nog langs enkele winkels waar ze regelmatig leuke en goedkope spulletjes hebben voor op mijn voelschorten, dekens en kussens,...

En wanneer ik langs de rekken met materiaal loop komen de meest creatieve ideeën in mij naar boven ; )))

Zo ging ik vandaag langs bij Wibra, een goedkope winkel waar ze vaak leuke spullen verkopen.

Daar vond ik bijvoorbeeld “kattenspeelgoed” voor € 1, 99 per stuk. Geweldig materiaal om op een voelschort te naaien met knopenelastiek!

Het speelgoed bestaat uit een kattenhoofd met vier armen waarop allemaal kattebelletjes zijn vastgenaaid, geweldig!

Ik kan me nu al voorstellen hoe ik een nieuwe poezenschort in elkaar ga flansen.

En de pret was nog niet gedaan, bij Wibra verkopen ze ook heel wat baby spullen zoals tetra doeken. Deze doeken gebruik ik als basis voor een voelmat of een voelkussen. Het voordeel van deze doeken is dat ze kleurrijk zijn en een leuke print hebben voor heel weinig geld!

En ze hebben daar ook leuke schoteldoeken ( knalkleuren met een bolletjes print) deze kunnen evenzeer dienen als basis voor kleine voelkussentjes ; ))

Dus voor een kleine euro maak je een voelkusentje dat je kan opvullen met “oude en versleten (nylon)kousen”.

Die oude en/of kapotte (nylon) kousen kan je ook gebruiken om een figuur uit stof mee op te vullen!

Om nog niet te spreken over de decoratie mogelijkheden van heel wat leuke en zeer betaalbare spullen.

Zingende kersthonden, led lampjes in leuke figuurtjes ( want bij ons in de voorziening mag er niet gewerkt worden met echte kaarsen en theelichtjes wegens brandveiligheid!).

Kleine schattige kersenpittenkussentjes voor € 0,50 per stuk ( onze mensen houden daar enorm van).

Wanneer het echt berekoud wordt voelt zo een klein kersenpittenkussentje zalig in een handpalm of in een kous ; )))

Of wat dacht je van wollige kleurrijke kousen waar ik met plezier wat belletjes , bloemen en lintjes op naai zodat de gewone kousen veranderen in voelsokken ;)).

Hele mooie kunstbloemen waar ik binnenkort ( feestdagen) leuke tafelstukjes mee kan maken! En verkopen op de kerstmarkt.

En dan vergeet ik nog het heel aanbod van snoep... spekken, sinterklaassnoep, zuurstokken, drop en rozijntjes in een doosje.

En telkens ik thuiskom van een voormiddagje Wibra schiet ik gelijk in gang en

realiseer ik de leukste creaties die opkomen vanuit “creatieve ideeën” ontsproten tussen winkelrekken ; )))

Monopolygeld

Eén van de grote problemen bij dementerenden is het niet meer kunnen omgaan met geld!

Ze beseffen de waarde ervan niet meer en men is niet meer in staat tot het tellen ervan.

En iedere keer als ik met bewoners naar de cafetaria ga of er is een (playback) show dan beginnen ze over hun portemonnee en het feit dat ze geen geld bij zich hebben om te betalen.

En hoezeer ik ook met “handen en voeten” probeer uit te leggen dat ze geen geld nodig hebben... het heeft geen effect.

En ik begrijp dit wel... zelf kunnen beschikken over geld, geeft een gevoel van eigenwaarde. Hoe zijn we zelf...we vinden het ook vervelend als we op stap gaan en we zijn ons geld vergeten!

Afhankelijk zijn van anderen brengt je in een “minderwaardige” positie, je moet alsmaar dank u zeggen en je kan zelf niets teruggeven!

Dus besloot ik een aantal oude portemonnees mee te nemen naar Joostens en een pak monopolygeld.

En iedere keer we op stap gaan krijgt iedere bewoner van mij een portemonnee met drie briefjes nep geld in.

Bij ons in Joostens heb je voor niets geld nodig... in de cafetaria worden de consumpties op een lijst met naam geschreven en dit wordt automatisch verrekend van hun rekening.

Maar toch...het gevoel hebben om zelf te kunnen kiezen en betalen is onbetaalbaar ; )))

Dus vanaf nu leggen we “ een pot” samen in de cafetaria. Iedere bewoner legt een briefje “nepgeld” in de pot en zij zijn de koning te rijk!

“Zusterke, ik wil nog een stuk chocolade, ik zal bijbetalen hé” ; )))

En zo zie je maar dat er heel wat creatieve oplossingen bestaan om dementerenden een deel van hun eigenwaarde terug te geven.

Op bezoek bij toekomstige hulpverleners

 Enige tijd geleden kreeg ik een hele lieve mail van Sarah, een studente7de jaar bejaardenzorg .
Bij haar op school hadden ze mijn artikel in libelle gelezen en zij waren dol enthousiast om zich mee in te zetten voor ons project.
De klas van Sarah ging spulletjes kopen in de winkel, zij lanceerde bij haar in het dorp een oproep om materiaal in te zamelen,...
En de klas begon met het creëren van voelschorten, voelkussens en voelsokken.
Ze stuurde me foto's van hun creaties en ze nodigden me uit om eens langs te komen om van gedachten te wisselen.
Dus ging ik vandaag naar Temse...met een deel van onze voelschorten en materiaal zodat ze in "levende lijve" onze creaties konden zien.
En de ontmoeting met deze lieve meiden en hun juf was super!
Hun creaties waren gewoonweg fantastisch mooi! Ze werken in thema's aan de voelschorten zoals herfst, zomer, winter en lente...
Ik zag dat ze heel wat (vrije) tijd en energie in hun handwerk staken en alles wat ze deden kwam recht uit hun hart!!! Geweldig om te zien!
We wisselden ideeën uit, spraken over het omgaan met dementerenden ( wat heel moeilijk kan zijn). Zij vertelden over hun stage ervaringen en ik vertelde hen over hoe het er bij ons op de afdeling en in Joostens aan toe gaat.
Hun enthousiasme was oprecht en eerlijk... ze komen binnenkort eens bij mij kijken en zowel zij als ik kijken daar al heel erg naar uit.
Ik vind het fantastisch dat "toekomstige hulpverleners" geïnspireerd raken door een eenvoudig maar succesvol concept en ik hoop dat zij "mijn"project verder blijven uitdragen en op hun beurt andere hulpverleners en familieleden motiveren en inspireren om het verschil te maken bij dementerenden!
Want wees maar zeker dat je het verschil kan maken !
Dus bij deze... lieve meiden van 7TB2 en juf Sofie bedankt voor jullie inzet en vooral bedankt voor jullie warme en  prachtige grondhouding...heel wat "echte" hulpverleners kunnen nog veel van jullie leren!
Tot binnenkort in Joostens!


  

 

Materiaal inzamelen

Naar aanleiding van mijn artikel in libelle en de reportage “ iedereen beroemd”

kreeg ik heel wat mails van lieve mensen die me materiaal wilden schenken.

Vandaag heb ik mijn ronde gedaan om overal in Antwerpen materiaal te gaan ophalen ; )

En de buit is geweldig....

Ik ben thuis gekomen met 7 vuilniszakken vol waardevol materiaal.

Grote badhanddoeken, knopen, linten, knuffeldieren, sjaals, fleece dekentjes, juwelen, zakdoeken,... geweldig gewoon!

En al die lieve mensen waren zeer enthousiast over mijn project.

Ik weet nu al dat al dat materiaal een geweldig “ tweede leven” gaat krijgen bij onze bewoners!

Daarnaast krijg ik regelmatig een postpakket toegestuurd waar mensen zelf creatief aan de slag zijn gegaan met allerlei materiaal.

Zo kreeg ik vorige week een hele doos met lavendelzakjes toegestuurd.

De dame in kwestie had met lavendel uit eigen tuin kleine zakjes gemaakt die een heerlijke geur verspreiden. Die zakjes hangen nu op voelschorten en voelkussentjes en verspreiden bij ons op de afdeling een geweldig lekkere geur.

we wanen ons in het zuiden van Frankrijk ; )))

Ook de geurzin kan enorm geprikkeld worden en is van grote meerwaarde bij onze bewoners.

Zo trachten we met onze schorten zowel de tast-, geur- als hoorzin te prikkelen...

en dat lukt geweldig goed!

En de “feel good” show was nog niet voorbij... Ik kwam deze namiddag op Joostens aan ( om al het materiaal op te bergen) en tot mijn grote vreugde vond ik er drie voeldekens, gemaakt door een quiltgroepje!

De voeldekens zagen er prachtig uit... allemaal lapjes stof aan elkaar gestikt met heel veel leuk materiaal op.

Prachtige kralenkettingen, knisperende fleurige doekjes, schattige kleine knuffeldieren, ritsen, knopen,...

En bij de voeldekens zat er nog een heel lief briefje... “lieve Nadia en bewoners”,

“ dit hebben wij met liefde en plezier gemaakt voor jullie”, wij hopen dat jullie er heel veel plezier aan beleven”!

Beste anonieme quiltclub, uiteraard doen jullie ons daar een enorm plezier mee!

Onze bedlegerige bewoners hebben de toffe dekens al in beslag genomen... en wees maar zeker dat ze er heel veel plezier en voelgenot aan beleven!!!

En als ik dit alles overdenk, dan denk ik bij mezelf... we zijn misschien maar een klein landje... waar niet alles peis en vree is ... maar we zijn een land waar solidariteit hoog in het vaandel wordt gedragen en daar ben ik fier op!

Dus een super dank je wel aan alle lieve mensen, die het hart op de juiste plaats hebben!

Zangnamiddag

Elke week wordt er bij ons op de afdeling een zangnamiddag georganiseerd.

Dementerenden hebben sowieso iets met muziek.

Het doet hen terugkeren naar vervlogen tijden waar ze nog jong en helemaal zichzelf waren.

Ze vergeten de meest alledaagse zaken maar die liedjes wonen in hun hoofd.

Van bij de eerste noot knikken ze goedkeurend en zetten in...

Muziek maakt vaak ook emoties los bij onze mensen. Zo is ons Mie een echte sinjoor en als de eerste noot van “onze lieve vrouwentoren” uit de boxen schalt schiet ze recht. Ze zingt uit volle borst mee en af en toe pinkt ze een traantje weg.

Ook “de lichtjes van de Schelde” kan op heel wat fans rekenen.

Het samen zingen creëert ook een vorm van verbondenheid! Handen zoeken en vinden elkaar en er wordt mee gewiegd van links naar rechts.

Ook die bewoners die nog nauwelijks praten doen vol overgave mee. Dat is het mooie aan muziek, de taal is universeel en roept bij iedereen bepaalde emoties op.

Muziek heeft een therapeutische werking op onze mensen, zij worden geraakt door klanken en het timbre en drijven mee op de tonen van een liedje.

Tijdens zo een zang namiddag wordt er ook gedanst , met de armen gezwaaid en in de handen geklapt.

Ik houd me bewust aan een bepaalde structuur, de liedjes komen elke keer in dezelfde volgorde. Dat gegeven biedt onze mensen een structuur en houvast.

Velen onder hen kennen ondertussen zeer goed de volgorde en zetten al in alvorens het liedje begint ; )

Ik gebruik ondertussen al enkele maanden dezelfde CD. Waarom eens geen nieuwe liedjes introduceren vragen mensen me soms.

Wel, mensen die dementeren hebben nood aan bekendheid en structuur, dit biedt hen veiligheid. Zo krijgen zij toch nog een klein beetje greep op de dingen wat voor hen van uiterst groot belang is.

Natuurlijk kan je wel eens iets “ nieuw” aanbieden maar alleen als je het integreerd in het bekende!

En eigenlijk is dat ook logisch. Zij “verliezen “ iedere dag al een stukje van hun “zijn”. Ze kunnen geen nieuwe dingen meer leren, zijn overgeleverd aan anderen om hun dagelijks leven te kunnen runnen.

Dus is het heel normaal dat zij behoefte hebben aan veiligheid en voorspelbaarheid!

En zo wordt onze zangnamiddag ook steeds afgesloten met “ vrolijke vrienden”.

Voor hen betekent dit het einde van de activiteit en de overgang naar de volgende situatie...

Lieve bloggers,

 Tot en met maandag 5 november kunnen jullie je stem uitbrengen op libelle voor de
 " vrouw van het jaar"!
Je kan stemmen door naar de site van libelle te gaan en daar te klikken op mijn foto 
" vind ik leuk". Je kan ook stemmen zonder een facebook profiel!
Jullie zouden er mij en mijn bewoners een heel groot plezier met doen dus ik hoop dat ik mag rekenen op jullie steun!
En ... beloofd is beloofd mocht ik deze titel winnen dan houden we bij ons op Joostens een leuk feestje en zijn jullie allen bij deze uitgenodigd!
Voor ons is het winnen van deze titel belangrijk omdat er een "groot" interview van afhangt en hoe meer we de problematiek van dementie in de media kunnen brengen , hoe groter de kans dat we"opgepikt" worden door onze overheid!
Alvast heel vriendelijk bedankt allemaal!

Een woordje uitleg over de ziekte van Alzheimer

Als de samenleving aan dementie denkt, dan komt het clichébeeld van een “haperend” geheugen als eerste naar voren.

Maar dementie omvat spijtig genoeg veel meer dan dat!

Bij dementie worden de hersencellen langzaam vernietigd waardoor de informatiestroom verstoord raakt.

De bekendste en meest voorkomende vorm van dementie is Alzheimer, hier start het probleem diep in de hersenen rond het centrum van het geheugen, hierdoor zijn de eerste symptomen ook geheugenproblemen.

Alzheimer patiënten kunnen geen nieuwe informatie meer opslaan maar kunnen vaak nog wel “oude” herinneringen oproepen.

Vaak hoor je deze patiënten nog levendige herinneringen uit hun jeugd vertellen.

Dit komt omdat deze “ oude herinneringen” in een ander deel van de hersenen zijn opgeslagen en dus (nog) niet beschadigd zijn!

Naast de “geheugenproblemen” krijgen heel wat Alzheimer patiënten ook te maken met taalstoornissen. Hun woordenschat wordt steeds beperkter en hun taalbegrip hapert.

Zij krijgen ook de grootste problemen met abstract denken.

Omgaan met geld bijvoorbeeld wordt erg moeilijk en ze kunnen zich steeds moeilijker oriënteren in tijd en ruimte.

Wanneer de ziekte een verder stadium bereikt wordt men vaak geconfronteerd met gedragsstoornissen.

Het karakter van Alzheimer patiënten kan hierdoor erg veranderen. Iemand die voordien heel lief en beleefd was kan opeens grof en agressief worden.

Heel vaak ontstaat er ook “ dwaalgedrag”.

In een laatste stadium treden er nog meer cognitieve problemen op waaronder apraxie ( = bepaalde handelingen niet meer kunnen uitvoeren) en op die manier zeer hulpbehoevend worden en agnosie ( = sensorische prikkels niet meer kunnen integreren) waardoor ze het doel van voorwerpen niet meer herkennen.

Je ziet dat deze patiënten bijvoorbeeld niet meer weten waar een lepel voor dient.

Gemiddeld krijgen meer vrouwen dan mannen te maken met dementie ( ongeveer twee derde van alle Alzheimer patiënten zijn vrouw).

De belangrijkste risicofactor voor dementie is ouderdom en daarnaast ook obesitas en onze westerse levensstijl ( diabetes en cardiovasculaire problemen).

Experts adviseren een gezonde voedingsstijl en lichaamsbeweging. Daarnaast is het belangrijk om sociaal actief te blijven!

Uiteraard biedt dit geen garantie tegen dementie maar het kan wel helpen om niet vroeger te beginnen dementeren.

Spijtig genoeg is er op dit moment geen medicijn dat het afsterven van de hersencellen kan stoppen, ook niet het vertragen ervan!

Wie meer wil weten of nog vragen heeft over dementie raad ik aan om eens te surfen naar www.dementie.be of www.alzheimerliga.be